سقط مکرر

بسیاری از ما بعد از شنیدن این عنوان که فردی دچار سقط جنین شده است.

فقط به این مسئله فکر می کنیم که جنینی که در اوایل رشد خود قرار گرفته از رحم مادر جدا شده و با خروج آن از رحم بارداری پایان یافته است.

گاهی اوقات سقط جنین به این سادگی ها نیست.

برخی از افراد به دلایل مختلف و حتی آسیب ها و بیماری های گوناگون ممکن است به طور مکرر دچار سقط جنین شوند.

زمانی که فرد دو یا چند بار سقط جنین را تجربه می کند به آن سقط مکرر می گویند که اغلب در اثر مشکلات رحمی، بیماری تیروئید، مسائل ژنتیکی یا ضعف دهانه رحم رخ می دهد.

به طور کلی حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد کسانی که بارداری را خود به خود از دست می دهند و جنین سقط میشود بعدها مشخص میشود که جنین دارای تعداد کروموزوم های غیرطبیعی بوده است.

البته ساختار رحم و تمامی مشکلات ساختاری این عضو مهم تاثیر قابل توجهی در سقط زودرس جنین دارد.

سقط مکرر یک اتفاق نادر است و فقط یک درصد از زوجین در سراسر دنیا این اتفاق ناراحت کننده را تجربه می کنند.

سقط مکرر به این معناست که بانوان در بارداری های متوالی سه بار یا بیشتر سقط جنین را تجربه کرده باشند.

اگر چه این اتفاق بسیار تلخ است و آسیب های جسمی و روانی زیادی برای بانوان در پی دارد اما راه حل های مختلفی برای کنترل و درمان آن وجود دارد.

البته نوع دیگر سقط مکرر را ثانویه می گویند و زمانی رخ می دهد که فرد سه بار یا بیشتر تجربه از دست دادن حاملگی متوالی را داشته باشد.

این اتفاق بعد از تجربه یک زایمان موفق رخ می دهد.

به این حالت سقط مکرر ثانویه می گویند که احتمال و امید برای درمان و کنترل آن بیشتر است.

نکته قابل توجه در مورد سقط مکرر این است که این عارضه گاهاً ساده به نظر می رسد.

از آنجایی که جنین رشد چندانی نداشته افراد تصور می کنند که در این فرایند آسیب یا عارضه ای متوجه سلامت مادر و اندام های خاصی مثل رحم نمیشود.

پزشکان معتقدند که سقط مکرر عوارض خاص خود را دارد.

این افراد به مرور زمان ضعف یا ناتوانی دهانه رحم را بیش از گذشته تجربه کرده و احتمال مشکلاتی مثل عفونت، چسبندگی رحم، آسیب های شدید به دهانه رحم و مشکلات روحی مثل افسردگی و کاهش انرژی را به دنبال دارد.

فاکتورهای موثر بر سقط جنین

یکی از بزرگ ترین نگرانی ها برای بانوان باردار این است که مبادا در ماه های اول سقط جنین را تجربه کنند.

فراموش نکنید که سقط مکرر که یک عارضه نه چندان شایع اما نگران کننده است علل خاص خود را دارد.

از مهمترین و رایج ترین دلایل سقط مکرر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلالات لخته شدن خون

یکی از مهمترین دلایل سقط مکرر ابتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک و سندروم آنتی فسفولیپید است.

این اختلالات لخته شدن خون باعث میشود تا بیماران تجربه چسبندگی خون و در نهایت سقط جنین را داشته باشند.

این آسیب ها اگر چه نادر هستند اما باعث میشود تا سیستم ایمنی بر جریان خون به جفت تاثیر گذاشته و احتمال ایجاد لخته خون را افزایش می دهد.

تشکیل لخته خون در تمامی اندام های مرتبط با جنین مثل جفت باعث میشود تا نوزاد از دریافت اکسیژن و مواد مغذی ضروری محروم مانده و منجر به سقط جنین میشود.

به همین دلیل در موارد خاص برای زنان مبتلا به سقط مکرر از داروهایی مثل آسپرین و هپارین استفاده میشود که برای رقیق کردن خون مناسب هستند.

تحقیقاتی که در این مورد انجام شد نشان می دهد که زنان مبتلا به سقط مکرر شرایط جسمانی دارند که خون تمایل بیشتری برای لخته شدن دارد و مسیر رسیدن و جریان خون به نوزاد را مسدود می کند.

مشکلات تیروئید

یکی از مهمترین مراحل و مراقبت های پیش از بارداری انجام آزمایش های مختلف جهت ارزیابی و بررسی عملکرد غده تیروئید است.

افراد مبتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید بیش از دیگران در معرض خطر سقط جنین قرار می گیرند.

به همین دلیل برای پیشگیری از سقط جنین بررسی سلامت تیروئید را ضروری می دانند و معتقدند که یکی از مهمترین دلایل سقط مکرر اختلال در عملکرد غده تیروئید است.

آنتی بادی های تیروئید

آنتی بادی های تیروئید مولکول های بسیار کوچکی هستند که در جریان خون حضور دارند این مولکول ها تیروئید را مورد حمله قرار داده و باعث میشود که اختلالات بسیار زیادی در این غده درون ریز اتفاق بیفتد.

زمانی که سطح آنتی بادی تیروئید در بدن افزایش پیدا می کند و شرایط پایدار می ماند خطر سقط جنین را افزایش خواهد داد.

یکی از فاکتورهای مهمی که در دوره بارداری و پیش از آن در زنان ارزیابی میشود میزان آنتی بادی‌های تیروئید است.

مشکلات رحمی

زمانی که رحم شکل و فرم غیر طبیعی داشته باشد خطر سقط مکرر جنین و زایمان زودرس افزایش پیدا می کند.

بسیاری از متخصصان همچون دکتر مینا مهدوی قبل از هر اقدامی برای ارزیابی وضعیت جنین در رحم از اسکن اولتراسوند استفاده می کنند تا بتوانند هرگونه ناهنجاری و مشکل در رحم را بررسی نمایند.

اگر در این فرایند هرگونه نقصی در رحم پیدا شود مهم است که پیش از تکرار بارداری طی انجام روش های درمانی و حتی جراحی نقص های رحمی برطرف شده تا بارداری های موفق برای فرد اتفاق بیفتد.

علت ژنتیکی

یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر سقط مکرر جنین دلایل ژنتیکی است.

گاهی اتفاق می افتد که در یک بارداری یک یا هر دو زوج به طور مکرر کروموزوم غیرطبیعی را به جنین منتقل می کنند.

این موضوع باعث میشود که فرد چندین بار و به طور متوالی فرایند سقط جنین را تجربه کرده و این افراد از نظر جسمی و روانی تحت فشار قرار می گیرند.

برای پیشگیری از تاثیر عوامل ژنتیکی بر سقط مکرر نیاز است که زن و مرد آزمایش خون انجام داده و بررسی ناهنجاری های کروموزومی برای آنها انجام پذیرد.

در این صورت دکترها با وجود اطلاعات کامل و جامعی که در اختیار دارند زوجین را برای بارداری مناسب راهنمایی کرده و اقدامات موثر جهت پیشگیری از سقط مکرر را انجام می دهند.

ضعف دهانه رحم

گاهی اوقات سقط جنین بر اثر باز شدن زود هنگام دهانه رحم اتفاق می افتد، این مسئله اغلب برای کسانی رخ می دهد که دچار ضعف دهانه رحم هستند.

متخصصان برای ارزیابی طول دهانه رحم از هفته ۱۴ بارداری به بانوان پیشنهاد می دهد که اسکن مربوطه را انجام داده تا بتوانند بارداری سالمی را تجربه کنند.

در صورتی که پزشک متوجه شود مهمترین علت سقط مکرر ضعف دهانه رحم است نیاز است که در طول بارداری سرکلاژ دهانه رحم یا بخیه دهانه رحم انجام شود.

سلول های کشنده طبیعی موجود در رحم

برخی از متخصصان معتقدند که یکی از علل مهم و تاثیرگذار بر سقط مکرر جنین وجود سلول های کشنده طبیعی رحم است که گاهاً باعث ناباروری در زنان میشود.

برای ارزیابی و اندازه گیری سطح سلول های NK آزمایشاتی انجام میشود که علاوه بر تشخیص این عارضه به پزشک کمک می کند تا شرایط را برای یک بارداری سلامت مهیا کنند.

سن

یکی از فاکتورهای موثر بر داشتن بارداری سالم یا سقط مکرر سن والدین است، اگر زنان سن بالای ۳۵ سال و مردان سن بالای ۴۰ سال داشته باشند احتمال اینکه دچار سقط مکرر شوند افزایش می یابد.

وجود فیبرم در رحم

گاهی اوقات فیبروم های رحمی که تومورهای خوش خیم عضلانی رحم هستند می توانند باعث سقط جنین شوند.

در حقیقت ۲۰ درصد کسانی که سابقه سقط مکرر داشته اند این عارضه را به دلیل ناهنجاری های رحمی و فیبروم تجربه کرده و تا زمانی که این توده ها از رحم پاکسازی نشود شرایط برای بارداری مهیا نخواهد بود.

سیستم ایمنی و سقط مکرر

به محض شروع بارداری عملکرد سیستم ایمنی بدن تغییر می کند، معمولاً این تغییرات برای محافظت از جنین در حال رشد است.

گاهی اوقات نحوه سازگاری سیستم ایمنی بدن با شرایط رحم و جنین به گونه ای پیش می رود که عملکردی غیر طبیعی از طرف سیستم ایمنی اتفاق افتاده و باعث سقط جنین میشود.